129.01. Konkordato Durumunda Şüpheli Alacak Karşılığı

Konkordato süreci özetle aşağıdaki gibidir.

• Geçici mühlet kararı verilmesi,
• Geçici mühletin kaldırılarak konkordato talebinin reddedilmesi:
• Kesin mühlet kararı verilmesi,
• Borçlunun Mali Durumunun Düzelmesi Halinde Kesin Mühlet Kararının Kaldırılması
• Kesin Mühlet İçinde Konkordatonun Reddi ve İflasın Açılması
• Konkordato Projesinin Tasdik Edilmesi
• Konkordatonun Reddi ve İflasın Açılması

Konkordoto sürecinin başlangıcı olan; geçici mühlet kararı verilmesi ile borçlu aleyhine hiçbir takip yapılamamakta, evvelce başlamış takipler durmakta, ihtiyatî tedbir ve ihtiyatî haciz kararları uygulanamamaktadır. Bu doğrultuda;

• Geçici mühlet kararının ilan edildiği hesap dönemi itibariyle; vadesi gelmiş ve teminatsız ticari alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilir.
• Geçici mühlet kararından önce dava veya icra safhasına intikal etmiş alacaklar için karşılık ayrılmış ise daha önce ayrılan karşılığa ilişkin herhangi bir düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
• Geçici mühlet kararından önceki dönemlerde dava veya icraya konu edilmiş olmasına rağmen, karşılık ayrılmamış alacaklar için karşılık ayrılması mümkün değildir.
• Muaccel hale gelmediği için dava veya icra safhasına intikal ettirilmemiş olan alacaklardan, vadesi geçici ve kesin mühlet sürelerine rastlayanlar, vadenin dolduğu hesap döneminde şüpheli alacak uygulamasına konu edilebilecektir.

Geçici mühletin kaldırılarak konkordato talebinin reddine ilişkin kararın verildiği aşamada;

• Geçici mühlet kararından önce dava veya icra safhasına intikal ettiği için karşılık ayrılan alacaklar için herhangi bir düzeltme yapılmaması,
• Geçici mühlet kararının ilan edilmesi ile karşılık ayrılan alacaklar için ise, ayrılmış olan karşılıkların geçici mühletin kaldırılarak konkordato talebinin reddine ilişkin kararın ilan edildiği hesap dönemi itibariyle düzeltilmesi (karşılığın iptal edilmesiyle gelir hesabına alınması) gerekmektedir. Bu alacaklar dava veya icra safhasına intikal ettirilerek genel hükümler çerçevesinde şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkündür.

Kesin mühlet kararı verildiği aşamada;

• Alacaklılar tarafından dava veya icra süreçleri yürütülemediğinden daha önce ayrılmış olan karşılıklara ilişkin herhangi bir düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
• Geçici mühlet kararının ilan edildiği hesap dönemi itibariyle şüpheli alacak karşılığı ayrılmamışsa ve kesin mühlet kararı da sonraki hesap döneminde ilan edilmişse, dönem geçtiği için bu aşamada şüpheli alacak karşılığı ayrılamaz.

Kesin mühlet içinde iyileşme nedeniyle konkordato talebinin reddine karar verildiği aşamada;

• Geçici mühlet kararından önce dava veya icra safhasına intikal etmiş olması nedeniyle karşılık ayrılan alacaklar için herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır.
• Geçici mühlet kararının ilan edilmesi ile karşılık ayrılan alacaklar için ise ayrılmış olan karşılıkların konkordatonun reddine ilişkin kararın ilan edildiği hesap dönemi itibariyle düzeltilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, bu alacakların dava veya icra safhasına intikal etmesi durumunda genel hükümler çerçevesinde karşılık ayrılması mümkündür.

Kesin mühlet içinde konkordatonun reddi ve iflasın açılması aşamasında;

• İlgili mevzuatına uygun olarak iflas masasına kaydedilen alacaklarda şüphelilik hali devam edeceğinden daha önce ayrılan karşılıklara ilişkin düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Konkordato projesinin tasdik edilmesi aşamasında,

• Alacakların borçlu lehine vazgeçilen kısmı, değersiz alacak niteliğini kazanacak ve değersiz alacak ile bu alacağa isabet eden karşılık, konkordatonun tasdiki kararının ilan edildiği (bağlayıcı hale geldiği) hesap dönemi itibariyle yok edilecektir.
• Alacağın vazgeçilmeyen kısmının vadesi ise proje çerçevesinde uzatılmış olacaktır. Buna göre mahkemece tasdik edilen konkordato projesiyle alacaklı ile borçlu arasında yeni bir borç ilişkisi kurularak eski borç vade/miktar itibariyle yenilendiğinden bu alacaklar, şüpheli alacak olma vasfını kaybedecektir. Dolayısıyla bu alacaklar için ayrılmış olan karşılıkların, konkordatonun tasdiki kararının ilan edildiği (bağlayıcı hale geldiği) hesap dönemi itibariyle düzeltilmesi gerekmektedir.

Konkordatonun tasdik edilmemesi, diğer bir ifadeyle konkordato projesinin reddedilmesi durumunda;

• Borçlu iflas sürecine girecek olup iflas masasına kaydedilen alacaklarda şüphelilik hali devam edeceğinden daha önce ayrılan karşılıklara ilişkin düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Karşılık Ayrılan Alacağın Tahsili:

Tahsilatı yapılan şüpheli alacakların, karşılıkları kapatılıp, tahsilatın yapıldığı dönemde gelir (644 Konusu Kalmayan Karşılıklar) olarak dikkate alınması gerekmektedir.