335.07. Personel Ulaşım Giderleri Ücret İlişkisi

Personelin iş yerine gidip gelmesi için yapılan ulaşım giderleri GVK’nın 61. maddesi kapsamında ücret olarak değerlendirildiği için GVK 94. maddesine göre stopaja tabi tutulmalı ve ücret gideri olarak dikkate alınmalıdır.

Ancak, GVK.’nun 23/10. maddesinde; “hizmet erbabının toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla işverenler tarafından yapılan taşıma giderleri (İşverenlerce Taşıma hizmeti verilmediği durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük ulaşım bedelinin 88 TL’yi (2024 yılı için) aşmaması ve buna ilişkin ödemenin toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini şeklinde yapılması şarttır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile hizmet erbabına ulaşım bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilir…)” şeklinde düzenleme yer almaktadır. Bu kapsamda işverenler tarafından çalışanların toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla yaptıkları taşıma giderleri ile taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda çalışanlara ayni olarak verilen 2024 için günlük 88 TL’ye kadarki taşıma kartı teslimleri gelir vergisinden istisna tutulmuştur. İstisna olan taşıma giderleri üzerinden stopaj yapılmayacaktır.

Toplu taşıma kartı/bileti istisnasıyla ilgili uygulama ve muhasebeleştirme işlemleri aşağıdaki gibidir.

İş gereği işletme dışında seyahat eden personelin bu seyahatin gereği olarak yaptığı yol harcamalarının (gider karşılıkları) esas itibariyle GVK 61. maddesi kapsamında personele yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaat olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Ancak GVK’nun 24. maddesi kapsamında istisna uygulanması mümkündür. İstisna kapsamında olsa dahi bordroda gösterilmelidir.

Diğer taraftan GVK’nun 40/1-4. maddesine göre; işle ilgili ve yapılan işin ehemmiyeti ve genişliği ile mütenasip seyahat ve ikamet giderleri (Seyahat maksadının gerektirdiği süreye maksur olmak şartıyla) kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilmekte olup, seyahat esnasındaki yol giderleri de bu kapsamda gider olarak dikkate alınabilecektir.

İşletme dışındaki şirket işlerinin personelin kendi aracıyla yerine getirilmesi ilgili aracın daimi veya kısmi olarak kiralanması ve bu durumun tevsik edilmesiyle mümkündür. Gelir Vergisi Kanunu’nun 70/8. maddesinde; motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentilerinin kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilmiştir. Diğer taraftan KDV Kanunu’nun 1/3-f maddesine göre; GVK’nın 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri KDV’ye tabidir. KDV Genel Uygulama Tebliğinin I.C.2.1.2.3. bölümünde belirtildiği üzere; bu kiralama işlemleri ile ilgili KDV; kiraya verenin başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetinin bulunmaması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhildir), Kiracının KDV mükellefi olması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhil değildir), şartlarının birlikte var olması halinde, kiracı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir. Bu doğrultuda; 

• Şirket tarafından kira ödemesi yapılıyorsa bu ödemelerin brüte iblağ edilmesi ve üzerinden GVK’nın 94/5. maddesine göre stopaj yapılması,
• Ödenen kira ve yakıt bedellerinin şirket tarafından GVK’nın; 40/1. maddesi kapsamında gider olarak dikkate alınması,
• Brüt kira bedeli üzerinden %20 KDV hesaplanıp 2 No.lu KDV beyannamesiyle beyan edilmesi,
• 2 No.lu KDV beyannamesiyle beyan edilen KDV indirim konusu yapılması,
• Kira ödemelerinin gider pusulasıyla belgelendirilmesi, (Gider pusulasında; brüt kira bedeli, KDV tutarı, G.V. Stopaj tutarı belirtilmeli ve KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyan edildiği ifadesine yer verilmelidir.)
• Kira sözleşmesindeki bedel üzerinden binde 1,89 oranında damga vergisi hesaplanması

gerekmektedir.