335.12. Personele Hediye Çeki Teslimleri
Kasım 21, 2024335.14. Burs Ödemeleri
Kasım 21, 2024Personele yapılan yardımlar ve diğer yan ödemelerin durumunu gösterir özet tablo aşağıdaki gibidir.
| PERSONELE YAPILAN YARDIM VE DİĞER ÖDEMELERİN DURUMU | |||||
| YARDIMIN MUHTEVİYATI | GV | DV | SGK | Açıklama | |
| YEMEK YARDIMI | |||||
| * | İş yerinde verilen ayni yemek | – | – | – | GVK 23/8 İstisna |
| Anlaşmalı restoran aracılığıyla yemek verilmesi (istisna şartlarını taşıyan) | – | – | – | GVK 23/8 İstisna | |
| Anlaşmalı restoran aracılığıyla yemek verilmesi (istisna sınırını aşan) | Evet | Evet | – | GV Tabi | |
| Görev harici, dışardan yemek yenmesi | Evet | Evet | Evet | GV Tabi | |
| Görev gereği dışarda bulunan personelin yemek bedeli | – | – | – | Ücret Değil | |
| Temsil ağırlama yemekleri | – | – | – | Ücret Değil | |
| İş seyahati yemekleri (Belgeli) | – | Evet | – | GVK 24/2 İstisna | |
| YOL YARDIMI | |||||
| Servis imkânı sunulması | – | – | – | GVK 23/10 İstisna | |
| Toplu taşıma araçları (Tren, vapur, otobüs) ile işyerine gelip gidilmesi amacıyla, personele; yapılan nakit ödemeler, | Evet | Evet | Evet | GV Tabi | |
| Toplu taşıma araçları (Tren, vapur, otobüs) ile işyerine gelip gidilmesi amacıyla, personele; bilet, akbil, kart verilmesi | – | – | – | GVK 23/10 İstisna | |
| İş seyahati yol giderleri (Belgeli) | – | Evet | – | GVK 24/2 İstisna | |
| KONAKLAMA YARDIMI | |||||
| İkamet amaçlı nakdi kira yardımı | Evet | Evet | Evet | GV Tabi | |
| * | İkamet amaçlı ayni konaklama (Lojman) yardımı | Evet | Evet | – | GV Tabi |
| * | Maden ve fabrika işçilerine 100 m2‘yi aşmayan lojman tahsisleri | – | – | – | GVK 23/9 İstisna |
| * | İş seyahati konaklamaları (Belgeli) | – | Evet | – | GVK 24/2 İstisna |
| HARCIRAH | |||||
| Harcırah usulünde yeme veya yatma için verilen gündelikler (Limit dâhili) | – | Evet | – | GVK 24/2 İstisna | |
| Harcırah usulünde yeme veya yatma için verilen gündelikler (Limiti aşan kısım) | Evet | Evet | – | GV Tabi | |
| SİGORTA YARDIMI | |||||
| Bireysel emeklilik ödemeleri | – | – | – | Ücret Değil, GVK 40/9 | |
| Özel şahıs sigortaları (Şartları sağlayan) | – | Evet | – | İndirilir (GVK 63/3) | |
| Özel şahıs sigortaları (Şartları sağlamayan) | Evet | Evet | – | GV Tabi | |
| ÖLÜM YARDIMI | |||||
| Ana, baba, eş veya çocuğun ölümü nedeniyle personele verilen ölüm yardımı | – | Evet | – | GVK 25/1 İstisna | |
| Personelin ölümü halinde yakınlarına verilen tazminat ve yardımlar | – | – | – | GV Kapsamı dışında, VİV’ne Tabi Değil** | |
| İLAÇ VE TEDAVİ YARDIMI | |||||
| Hastalık nedeniyle, ayni ve nakdi ilaç vb. tedavi yardımları | – | Evet | – | GVK 25/1 İstisna | |
| DOĞUM YARDIMI | |||||
| Limit ( 2 Aylık Ücret) | – | Evet | – | GVK 25/5 İstisna | |
| Limiti aşan kısım | Evet | Evet | – | GV Tabi | |
| EVLENME YARDIMI | |||||
| Limit ( 2 Aylık ücret) | – | Evet | – | GVK 25/5 İstisna | |
| Limiti aşan kısım | Evet | Evet | – | GV Tabi | |
| ÇOCUK YARDIMI | |||||
| Çocuk başına 2022 0-6 yaş: 115,00 TL, 6 yaş üstü: 57,30 TL | – | Evet | – | GVK 25/4 İstisna | |
| Limiti aşan kısım | Evet | Evet | – | GV Tabi | |
| KIYAFET YARDIMI | |||||
| * | Demirbaş olarak verilen iş giysisi | – | Evet | – | GVK 27/2 İstisna |
| Ayni diğer giyecek (özel giyim, şirkete iade edilmeyecekler) | Evet | Evet | – | GV Tabi | |
| Nakdi giyecek ve ayakkabı yardımı, | Evet | Evet | Evet | GV Tabi | |
| Hediye çeki (Belirli bir ürün alınabilen) | Evet | Evet | Hayır | GV Tabi | |
| Hediye çeki (ödeme aracı şeklindeki) | Evet | Evet | Evet | ||
| ASKERLİK YARDIMI | |||||
| Ayni ve nakdi yardım | Evet | Evet | E/H | GV Tabi | |
| DİĞER NAKDİ YARDIMLAR | |||||
| Taşınma yardımı | Evet | Evet | Evet | GV Tabi | |
| Bayram harçlığı | Evet | Evet | Evet | GV Tabi | |
| Tahsil yardımı (Burs vb) | Evet | Evet | Evet | GV Tabi | |
| Yakacak yardımı | Evet | Evet | Evet | GV Tabi | |
| DİĞER AYNİ YARDIMLAR | |||||
| Ramazan paketi | Evet | Evet | – | GV Tabi | |
| Akaryakıt yardımı | Evet | Evet | – | GV Tabi | |
| Yakacak yardımı (Odun, kömür) | Evet | Evet | – | GV Tabi | |
Yukarıdaki tabloda belirtilen yardımlardan; personele teslimi KDV’ye tabi olmayan ve alışta yüklenilen KDV’si indirilebilen durumlar, satır başına (*) ifadesi koyularak belirtilmiştir.
** Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 2/d maddesine göre; “maddi ve manevi bir zarar mukabili verilen tazminatlar ivazsız sayılmaz.” Bu kapsamda personelin ölümü nedeniyle ailesine ödenen manevi tazminatın Veraset ve İntikal Vergisi’ne tabi tutulmaması gerektiği kanaatindeyiz.
Personele yapılan nakdi yardımlar KDV’nin konusuna girmemektedir. Ayni yardımlarda ise durum farklıdır. Vergiye tabi malların işletme personeline ücret, prim, ikramiye, hediye, teberru gibi namlarla verilmesi KDV’ye tabidir.
Ancak personele bedelsiz sağlanan menfaatlerden;
- Personele işyerinde veya müştemilatında yemek verilmesi,
- Personele yatacak yer veya konut tahsisi,
- Personelin toplu olarak işyerine gidip gelmesini sağlamak amacıyla yapılan taşıma hizmetleri,
- Personele demirbaş olarak verilen giyim eşyası.
işletmenin iktisadi faaliyetini sürdürebilmesi için yapılan ve işletmede yaratılan katma değerin bir unsuru olan bu masraflar, maliyetin bir parçası olduğundan, personele tahsis sırasında KDV’ye tabi tutulmaz. Bu mal ve hizmetlerin iktisabında yüklenilen vergiler ise genel hükümlere göre indirim konusu yapılabilir.
Personele KDV’siz yapılacak konut tahsislerinin kiralama suretiyle tahsis edilen konutları (Gelir vergisi istisnası uygulanmayanları) kapsayıp kapsamadığı konusunda net bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak KDV Genel Uygulama Tebliği’nde herhangi bir ayrım yapılmadığı için gelir vergisi istisnası uygulanmayan, personele kiralık konut tahsislerinin de KDV’ye tabi olmadığı kanaatindeyiz.
VUK’nun 238. maddesine göre; Gelir Vergisi Kanunu’na göre vergiden muaf olan ücretler için bordro tutulmaz. Ancak 311 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde gelir vergisinden istisna edilen ücretlerin de bordroya yansıtılması gerektiği ifade edilmiştir. Bu kapsamda; kişiye bağlı gelir vergisi muafiyeti olduğu durumlarda ödenen ücret için bordro tutulmaması, ancak konuya ilişkin gelir vergisi istisnası uygulanan durumlarda ücretin bordroya dâhil edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Nakdi Yardımların Muhasebeleştirilmesi,
Personele 2.000,00 TL taşınma yardımı yapılmıştır.
| 31.01.2020 | |||||
| 135 | Personelden Alacaklar | 2.000,00 | |||
| 102 | Bankalar | 2.000,00 | |||
Nakdi yardım personelin bordrosuna ilave edilmeli ve aşağıdaki gibi muhasebeleştirilmelidir.
| 31.01.2020 | |||||
| 770 | Genel Yönetim Giderleri | 2.370,80 | |||
| 360 | Ödenecek Vergi ve Fonlar (GV) | 352,94 | |||
| 360 | Ödenecek Vergi ve Fonlar (DV) | 17,86 | |||
| 135 | Personelden Alacaklar | 2.000,00 | |||
Ayni Yardımların Muhasebeleştirilmesi,
Yüz koli ramazan paketi satın alınmış olup 20.000,00 TL + 1.600,00 TL KDV içeren fatura gelmiştir.
| 31.01.2020 | |||||
| 157 | Diğer Stoklar | 20.000,00 | |||
| 191 | İndirilecek KDV | 1.600,00 | |||
| 102 | Bankalar | 21.600,00 | |||
Personele teslimi KDV’ye tabi olduğu için, ramazan paketi alışlarında yüklenilen KDV de indirim konusu yapılabilir.
Ramazan paketinin personele teslim edildiğinde aşağıdaki muhasebe kaydı yapılmalıdır. Teslimi belgelendirmek için personel adına fatura düzenlenmesi uygun olacaktır.
| 31.01.2020 | |||||
| 135 | Personelden Alacaklar | 21.600,00 | |||
| 391 | Hesaplanan KDV | 1.600,00 | |||
| 157 | Diğer Stoklar | 20.000,00 | |||
Ramazan paketi bedelleri personelin bordrosuna ilave edilmeli ve aşağıdaki gibi muhasebeleştirilmelidir. KDV dâhil bedel bordroya ücret olarak yansıtılmalıdır.
| 31.01.2020 | |||||
| 770 | Genel Yönetim Giderleri | 25.604,64 | |||
| 360 | Ödenecek Vergi ve Fonlar (GV) | 3.811,76 | |||
| 360 | Ödenecek Vergi ve Fonlar (DV) | 192,88 | |||
| 135 | Personelden Alacaklar | 21.600,00 | |||
KDV’ye Tabi Olmayan Ayni Yardımların Muhasebeleştirilmesi,
Personele teslimi KDV’ye tabi olmayan yukarıda belirtilen yardımlar genel olarak gelir vergisinden de istisnadır. Sadece konut tahsislerinin tamamında gelir vergisi istisnası söz konusu değildir. İstisna kapsamındaki bu işlemleri doğrudan giderleştirmek ve KDV’si indirim konusu yapılmak suretiyle muhasebeleştirilmesi mümkündür.
Gelir vergisi istisnasının uygulanmadığı, personele kiralık konut tahsisi durumunun muhasebeleştirilmesine ise önceki bölümde yer verilmiştir.
Evlenme ve Doğum Yardımı Ücret İlişkisi:
Evlenme ve doğum münasebetiyle hizmet erbabına yapılan yardımlar, hizmet erbabının iki aylığını aştığı takdirde, aşan kısım GVK’nın 25/5 maddesinde yer alan istisna kapsamında değerlendirilemeyeceği için ücret olarak gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.
Ticari Malların Personele Hediye Edilmesi:
Teslimi vergiye tabi olan malların işletme personeline ücret, prim, ikramiye, hediye, teberru gibi adlarla verilmesi halinde emsal bedeli üzerinden KDV hesaplanması ve ücret olarak stopaja tabi tutularak vergilendirilmesi gerekmektedir.