100.02. Tevsik Zorunluluğu
Kasım 7, 2024102.02. Banka Mevduatları ve Faizlerinin Muhasebeleştirilmesi
Kasım 7, 2024Katılım Hesaplarında Değerleme:
Maliye katılım bankalarına olan borçları krediye müstenit borç olarak değerlendirmektedir. Dolayısıyla katılım bankalarında vadeli olarak tutulan paralarda mevduattaki alacaklar gibi değerlenmelidir. Ancak; katılım bankalarında tutulan paralar için belli bir oranda faiz uygulanması söz konusu değildir. Bu nedenle ilgili bankanın dönem sonunda açıklamış olduğu kar oranları dikkate alınarak değerleme yapılması gerektiği kanaatindeyiz.
Kıymetli Maden Hesaplarında Değerleme:
VUK’nun “Borsa Rayici” başlıklı 263. maddesinde 02.08.2024 tarihinde değişiklik yapılarak “kıymetli madenlerin borsa kayıtlı değeri” borsa rayici kapsamına alınmıştır. Buna göre; borsa rayici, “gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsasına, gerekse ticaret ve kıymetli madenler borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden evvelki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerlerini ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır.
Yine 02.08.2024 tarihinde VUK’nun 274/A maddesine “Kıymetli Madenler” başlığı altında “Altın, gümüş, platin ve paladyum gibi kıymetli madenler borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayici yoksa veya borsa rayicinin muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye esas bedel olarak, bu rayiç yerine maliyet bedeli esas alınır. Bu madde hükmü kıymetli maden ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da caridir. Kıymetli maden ile olan mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacaklar ve borçlar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır. Alacak ve borçların değerleme günü kıymetine ircasına ilişkin olarak 280 inci, 281 inci ve 285 inci maddelerde yer alan hükümler bu fıkra kapsamındaki alacak ve borçlar bakımından da geçerlidir.” şeklinde düzenleme eklenmiştir.
Buna göre; işletmelerin elinde bulunan fiziki altınların ve bankadaki altın hesaplarında bulunan mevduatların, hem altın borsası değerine (Borsa İstanbul A.Ş. bünyesindeki “Kıymetli Madenler Piyasası”nda oluşan değer) göre, hem de kıst getirisine (altın faizi) göre değerlenmesi gerektiği kanaatindeyiz.