196.01. Personele Avans-Borç Mahiyetinde Finansman Sağlanması

Bildiğiniz üzere GVK’nun 94. maddesine göre avans ödemeler üzerinden de stopaj yapılmaktadır. Bu kapsamda iki şekilde işlem yapılması düşünülebilir.

1. Personelin maaşından kesilmek üzere avans ücret ödenmesi durumunda:

• Personele ödenen avansın 196 Personel Avansları hesabında izlenmesi,
• Ödenen avans ücret için makbuz düzenlenmesi halinde damga vergisine tabi tutulması,
• Avans ücretin ödendiği aydaki bordroda gösterilmesine gerek olmadığı,
• Avans ücretin ödendiği aydaki SGK kesintisine tabi tutulmasına gerek olmadığı,
• Avans ücretin ödendiği aydaki muhtasar beyannamesinde avans ücretin brüt tutarına ilişkin gelir vergisi stopajının beyan edilmesi, (Brütleştirme işleminde kümülatif gelir vergisi tutarına göre belirlenen gelir vergisi oranının dikkate alınması)
• Maaştan kesinti yapıldığı dönemlerde; kesilen kısmın bordroda gösterilmesi, kesilen kısma isabet eden gelir vergisinin ödenecek gelir vergisinden mahsup edilmesi, kesilen kısım üzerinden SGK primi hesaplanması, 

Gerektiği kanaatindeyiz. 

2. Diğer taraftan personele borç verilmesi halinde ise;

• Ödenen tutarın 135 Personelden Alacaklar hesabında izlenmesi, (Avans olduğuna dair bir ibareye herhangi bir yerde yer verilmemesi, aksi takdirde gelir vergisi stopaj riski söz konusu olacaktır.)
• Aylık rutin bordroların düzenlenmesi ve personelden alacağın bordrolar ile hiç ilişkilendirilmemesi,
• Personele normal maaşının ödenmesi ve maaşını tahsil ettikten sonra geri borç ödemesi şeklinde muhasebe kaydı yapması,
• Personele verilen borç üzerinden faiz hesaplanmaması, (TCK’nın “Tefecilik” başlıklı 241. maddesi uygulaması açısından borç verme işleminin bir defa yapılması ya da süreklilik arz etmesinin diğer bir ifadeyle sistematik bir şekilde yapılmasının bir önemi bulunmamaktadır. Bir defaya mahsus yapılan işlemlerin de tefecilik kapsamında değerlendirildiği anlaşılmaktadır. Kazanç elde edilmesi amacına yönelik olması tefecilik açısından yeterli görülmektedir.)

Gerektiği kanaatindeyiz.