300.01. Bankadan Alınan Kredinin Aynı Şartlarla İlişkili Kişilere Kullandırılması

Örtülü Sermaye Açısından

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 12. maddesinin birinci fıkrasında; kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmının, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılacağı belirtilmiş olup,

Aynı maddenin altıncı fıkrasında ise kurumların iştiraklerinin, ortaklarının veya ortaklarla ilişkili kişilerin, banka ve finans kurumlarından ya da sermaye piyasalarından temin ederek aynı şartlarla kısmen veya tamamen kullandırdığı borçlanmaların örtülü sermaye sayılmayacağı hükme bağlanmıştır.

1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin 12.2.2. bölümünde; kurumların iştiraklerinin, ortaklarının veya ortaklarla ilişkili kişilerin banka veya finans kurumlarından ya da sermaye piyasalarından temin ederek aynı şartlarla, yani kredi sözleşmesinin içerdiği vade, faiz oranı ve benzeri kullandırılma şartlarında herhangi bir değişiklik yapılmadan kısmen veya tamamen kullandırdığı borçlanmaların, örtülü sermaye kapsamı dışında tutulduğu; kredibilitesi olan grup şirketinin, anılan kaynaklardan temin edip ihtiyacı olan diğer grup şirketlerine aynı şartlarla kısmen veya tamamen aktardığı kredilerin, örtülü sermaye tutarının tespitinde borç olarak dikkate alınmayacağı belirtilmiştir.

Buna göre; bankadan temin edilen kredinin, kredi sözleşmesinin içerdiği vade, faiz oranı ve benzeri kullanma şartlarında herhangi bir değişiklik yapılmadan ilişkili kişiye kullandırılması durumunda, söz konusu krediler bu şirketin örtülü sermaye tutarının tespitinde borç olarak dikkate alınmayacaktır.

Diğer taraftan, bankadan temin edilerek aynı şartlarda ilişkili şirkete kullandırılan kredi için transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerine göre belirlenecek emsallere uygun bir bedelin alınması, kredinin aynı şartlarla kullandırılması şartının ihlali anlamına gelmeyecek, dolayısıyla, söz konusu borçlar örtülü sermaye sayılmayacaktır.

Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Açısından

Bankalardan kredi temin edilerek, bu kredinin aynı şartlarda ilişkili kişilere aktarılması işlemi, ilişkili kişiye sunulan bir finansman hizmetidir. Bu hizmete ilişkin, KVK’nın 13. madde hükmü doğrultusunda belirlenen bir bedelin talep edilmesi gerekmektedir.

Katma Değer Vergisi Yönünden

İlişkili şirketler faiz ve komisyon uygulanarak gerçekleştirilen ve BSMV’ye tabi olmayan borç verme işlemi KDV ye tabi olup, borç verme işlemin karşılığını teşkil eden faiz ve komisyon toplamı üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.

Öte yandan, bankalardan temin edilen kredilerin ilişkili kişilere herhangi bir bedel eklenmeksizin aynen aktarılması işleminde KDV hesaplanmayacaktır. Ancak, aktarılan kredi tutarına ilaveten herhangi bir bedel alınması halinde ise bu bedel, sunulan finans hizmetinin karşılığını teşkil edeceğinden, genel oranda katma değer vergisine tabi tutulacaktır.

Vergi Usul Kanunu Yönünden

Bankadan temin edilen kredinin aynı faiz oranı ve masrafları ile ilişkili şirkete kullandırılması işlemi, krediyi kullandıran şirket tarafından ilişkili şirkete sunulan bir finansman hizmeti mahiyetinde olup, bu hizmet dolayısıyla KVK’nın 13. maddesi çerçevesinde belirlenen bedel için fatura düzenlenmesi ve üzerinde KDV’nin gösterilmesi gerekmektedir.

Aynı şartlarda kullandırılan kredinin banka tarafından tahsil edilecek faize ilişkin fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Yönünden

6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 28. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen işlemler, ilgili kanunlar uyarınca verilen yetki veya izin ile yapılabilecek işlemlerdir. Bu doğrultuda, belirtilen işlemleri, ilgili kanunlar uyarınca verilen yetki veya izin doğrultusunda, esas iştigal konusu olarak yapanlar banker olarak kabul edilmektedir.

Ticari ve sınai faaliyette bulunmak üzere kurulan şirketlerce yapılan kredi kullandırma işlemi, şirketin esas iştigal konusu olarak değerlendirilemeyeceğinden BSMV’nin konusuna girmemektedir.

Kredinin Aynı Şartlarla Yansıtılma Şartlarının İhlal Edilmesi:

Kredinin aynı şartlarda kullandırılma durumunun ihlal edilmesi halinde;

• Aktarılan kredinin tamamı ilişkili karşı tarafın örtülü sermaye hesabında dikkate alınacak,
• Aktarılan kredinin tamamı finans hizmeti kapsamında değerlendirilip, toplam faiz üzerinden KDV hesaplanacaktır.