301.01. Kiracı Açısından Finansal Kiralama Değerlemesi

Finansal kiralama işlemine konu iktisadî kıymeti kullanma hakkı ve sözleşmeden doğan borç, kiralama konusu iktisadî kıymetin rayiç bedeli veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı ile değerlenir.

Kiracı tarafından finansal kiralama sözleşmesine göre yapılan kira ödemeleri, her bir dönem sonunda kalan borç tutarına sabit bir dönemsel faiz oranı uygulanmak suretiyle, borç anapara ödemesi ve faiz gideri olarak ayrıştırılarak muhasebeleştirilecektir. Anapara 260 hesapta takip edilecek faiz 302-402 hesapta takip edilecektir.

Kiralamanın gerçekleştirildiği dönemde yapılacak taksit geri ödemesi ve katlanılan faiz aşağıdaki gibi muhasebeleştirilecektir.

Sonraki dönemlerde yapılacak taksit geri ödemeleri aşağıdaki gibi muhasebeleştirilecektir.

Banka tarafından düzenlenen kira dekontu üzerinde KDV ayrıca gösterilmiş ise KDV’nin indirim konusu yapılması mümkündür.

Dekont üzerinde KDV ayrıca gösterilmemiş ise indirim konusu yapılması mümkün olmayacaktır.

Faiz giderleri ile yabancı para üzerinden yapılan kira ödemelerinin değerlemesi sonucu ortaya çıkan kur farkının ilk yıl (aktifleştirildiği dönemin sonuna kadar) iktisadi kıymetin maliyeti ile ilişkilendirilmesi, (260 hesap) sonraki yıllar ise gider veya maliyet olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Finansal kiralamaya konu iktisadî kıymeti kullanma hakkı, kiralama konusu iktisadî kıymet için belirlenmiş esaslar çerçevesinde amortismana tâbi tutulur.

Kira ödemeleri tamamlandıktan sonra iktisadi kıymet aşağıdaki muhasebe kaydıyla aktife alınacaktır.

İktisadi kıymet aktife alındıktan sonra 260 hesap 268 ile kapatılacaktır. Kiralama süresi sonunda hakların tamamı itfa edilmemişse, yani kiralama süresi iktisadi kıymetin faydalı ömründen kısa ise kalan bakiye ilgili iktisadi kıymetin aktif değerine aktarılarak itfa işlemine kalan yerden devam edilir.

Kiralayan açısından değerleme konusu 124 hesap bölümünde açıklanmıştır.

Bu hesaptaki yabancı para cinsinden olan borçlar; Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilen kurla, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca kur ilan edilmemesi halinde ise değerleme gününde TCMB tarafından Resmi Gazete’de ilan edilmiş olan döviz alış kuruyla değerlenmelidir.