335.12. Personele Hediye Çeki Teslimleri

KDV Açısından:

KDV Genel Uygulama Tebliği’nin I/B-16. bölümünde yer alan düzenlemeye göre; 

– Sanal veya fiziki ortamda; hediye çeki, kart, şifre ve kodlar belirli bir ürün veya hizmeti temsil etmekte ise ve bunlar ile bir başka ürün veya hizmetin temini mümkün değilse, bu çek, kart, şifre ve kodlar henüz aktive edilmemiş olsa bile Türkiye’de satışı KDV’ye tabidir. Sonraki süreçte, bu çek ve kartlara istinaden ürün ve hizmet teslim aşaması ile ilgili tebliğde net bir ifade kullanılmamış olmasına rağmen, mükerrer vergilendirme yaşanmaması için fatura düzenlenmesine ve KDV hesaplanmasına gerek bulunmadığı kanaatindeyiz.

– Diğer taratan; sanal veya fiziki ortamda, hediye çeki, kart, şifre ve kod ve benzeri adlarla satılan ancak belirli bir ürün veya hizmetin karşılığını temsil etmeyen, kullanıldığında bunları çıkaran firma nezdinde bir satın alma hakkı oluşturan, ödeme aracı mahiyetinde olan çek, kart, şifre ve kodların satışı KDV’nin konusuna girmemektedir. Sonraki süreçte; bu çek ve kartlara istinaden ürün ve hizmet teslim aşamasında, teslim edilen ürün veya hizmetler genel hükümler çerçevesinde KDV’ye tabidir.

SGK Açısından:

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yer alan düzenlemeye göre; 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançlarının tespitinde; ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.

SGK Genelgesine göre; Alışveriş/hediye çekleri, hamiline üzerinde yazılı tutar kadar alışveriş yapma imkânı sağlayan bir ödeme aracı olup, bu çekler sigortalılara, gördükleri işe karşılık olmaksızın, belli ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak işverenler tarafından yardım amaçlı verilmekte ve sadece ayakkabı, giyim, erzak v.b. gibi çekte belirtilen ihtiyaca karşılık çek hamiline alışveriş yapma imkanı sağlamaktadır. Dolayısıyla alışveriş/hediye çeklerinin ücret ya da ücret niteliğinde kazanç kavramı içinde yer almadıkları dikkate alınarak, işverenlerin sigortalılara vermiş oldukları alışveriş/hediye çekleri prime esas kazanç kapsamında değerlendirilemeyecektir. Bu doğrultuda işverenlerce sigortalıları için üçüncü kişilere yapılan ödemeler sonucunda sigortalısının paradan gayrı maddi olarak yararlanmış olduğu alışveriş çekleri, kira ödemeleri, okul öğrenim tutarları, kreş gibi kalemlere ilişkin ödemelerin bulunması halinde söz konusu ödemeler sigortalıya doğrudan yapılan bir ödeme olmadığından 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesi kapsamında prime tabi tutulmayacaktır. Ancak hayatın olağan akışına aykırı muvazaalı uygulamaların tespit edilmesi durumunda yukarıda niteliği belirtilen bu ödemeler prime esas kazanca dâhil edilecektir.

Buna göre; çalışanların belli ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak, işverenler tarafından yardım amaçlı verilen ve sadece ayakkabı, giyim, erzak v.b. gibi çekte belirtilen ihtiyaca yönelik alışveriş yapma imkânı sağlayan çeklerin SGK primine tabi tutulmasına gerek olmadığı, Ancak; belirli bir ihtiyaç sınırlaması olmaksızın, her yerde ve her türlü ürün alışverişi yapılmasına imkân sağlayan, karşılığı belirli bir mal ya da hizmet olmayan çeklerin/kartların prime tabi tutulması gerektiği kanaatindeyiz.

Buna göre; hediye çeki uygulamasında; SGK primi ve KDV ters yönlü işleme tabi tutulmakta olup özet değerleme aşağıdaki gibidir.

Karşılığı Belli Bir Mal veya Hizmet Olan Hediye Çekleri (Kod, Pin, Şifre)

Hediye Çekinin Temin Edilmesi

Hediye Çeki Bedelinin Ödenmesi

Hediye Çekinin Personele Teslimi

Çek Bedelinin Bordrolaştırılması

Bordronun Muhasebeleştirilmesi

Karşılığı Belli Bir Mal veya Hizmet Olmayan, Ödeme Aracı Mahiyetindeki Hediye Çekleri (Kod, Pin, Şifre)

Hediye Çekinin Temin Edilmesi

Hediye Çeki Bedelinin Ödenmesi

Hediye Çekinin Personele Teslimi

Çek Bedelinin Bordrolaştırılması

Bordronun Muhasebeleştirilmesi