120.01. Ticari Alacaklarda Vade Farkı

Vade Farkı: ticari bir alacağın vadesinde ödenmemesi nedeniyle, vade tarihinden başlayıp, ödeme tarihine kadar geçen süre için hesaplanan ilave alacak tutarını ifade eder. Bazı kurumlarda gecikme faizi adı altında tahsil edilmektedir.

Mal veya hizmet tesliminde (Satış tarihinde) belli olan vade farkları satış faturasında ve mal bedeli içerisinde gösterilmektedir. Ancak öngörülmeyen vade farkları mal ve hizmet teslimine ilişkin düzenlenen faturada gösterilememektedir. Bu durumlarda aşağıdaki gibi hareket edilmelidir.

• Ticari alacaklar mukayyet değer ile değerlendiği için dönem sonlarında, vade farklarının hesaplanmasına ve faturalandırılmasına gerek bulunmamaktadır.
• Vade farkları miktar ve mahiyet olarak kesinleştiği ödeme tarihinde satıcı tarafından faturalandırılmalıdır.
• Vade farkı faturalarında mal ve hizmet tesliminin gerçekleştiği tarihteki, ilgili mal ve hizmet için geçerli olan KDV oranı dikkate alınmalıdır.
• Vade farkları üzerinden KDV hesaplanırken, kur farklarında ki gibi iç yüzde yöntemi kullanılmamalıdır. Alacağın KDV dâhil toplamı üzerinden vade farkı hesaplanmalı ve bu farka ilave olarak KDV hesaplanmalıdır.

Örneğin: 01.07.2019 tarihinde A firması B firmasına iki ay vadeli 1.000 TL'ye (+ %20 KDV) emtia satmıştır. Muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir.

Söz konusu alacak vadesinde ödenmemiş, ancak 01.02.2020 tarihinde ödenebilmiştir. Söz konusu 1.180,00 TL’lik alacak için beş aylık vade farkı hesaplanmış ve satıcı tarafından faturası düzenlenmiştir. (Vade farkı oranı yıllık 0,20 dir.) Bu işleme ilişkin muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir.